Świat dawnych żaglowców

[Krzysztof Gerlach]

Dzięki panu Maciejowi, szacownemu autorowi książek o pancernikach i krążownikach, ukazało się moje nowe opracowanie dotyczące epoki drewnianego budownictwa okrętowego, trochę odbiegające formą od dotychczasowych. Nie jest to, jak dotąd, monografia jednego zagadnienia czy jednej kampanii lub wojny, lecz zbiór czterech niezależnych „artykułów” (bardzo obszernych, wszystkie razem to 116 stron formatu z grubsza A4), pod wspólnym tytułem „Świat dawnych żaglowców – wybrane tematy”. Zatem raczej coś w stylu grubszego czasopisma.
Owe tematy to:
1. Chybiona „cudowna broń” francuskiej floty żaglowej w dobie wielkiej rewolucji.
2. Dawna technika okrętowa – myląca fascynacja nazwami.
3. Fenomen żaglowców słynnego Sané’a.
4. Zdobycie przez Anglików w 1762 r. Manili i ostatniego galeonu manilskiego.
Części są na ogół bardzo obficie ilustrowane - rysunkami konstrukcyjnymi, obrazami z epoki, kolorowymi zdjęciami, mapkami.
Pierwszy artykuł opowiada, jak francuscy rewolucjoniści pozbywszy się doświadczonych oficerów i doprowadziwszy do kompletnego upadku dyscypliny, próbowali ratować sytuację przez wprowadzenie na pokłady drewnianych okrętów „Wunderwaffe” w postaci pocisków rozgrzewanych do czerwoności (i pieców do nich) oraz moździerzy, którymi chcieli stromotorowym ogniem ostrzeliwać nie twierdze, ale żaglowce przeciwnika w walce manewrowej.
Drugi temat dotyczy szeregu głupstw pojawiających się w literaturze i innych formach wypowiedzi w wyniku wiary autorów, że ta sama nazwa (np. karawela, galeon, działo kamienne) zawsze znaczyła to samo, a na dodatek jest prawidłowo i uniwersalnie definiowana w dzisiejszych leksykonach, encyklopediach lub książkach z historii żeglugi. Powstają stąd kuriozalne wnioski.
Trzeci artykuł tłumaczy, jak to się stało, że większość okrętów (nie wszystkie!) zaprojektowanych przez słynnego francuskiego konstruktora Sané’a zyskała w oczach jemu współczesnych ogromne uznanie, była budowana w nieprawdopodobnie długich seriach (czasem po kilkaset sztuk) zarówno przez Francuzów jak i ich głównych przeciwników – Brytyjczyków, stworzyła kościec francuskiej marynarki wojennej w epoce napoleońskiej, chociaż „na oko” niczym się nie różniła od żaglowców konkurentów, cechowała się takimi samymi metodami konstrukcyjnymi i materiałami, a nawet dokładna, inżynierska analiza planów konstrukcyjnych nie przynosi odkrycia jakichś sensacyjnych różnic.
Czwarta część opowiada o mało znanej kampanii brytyjskiej przeciwko Hiszpanom, toczonej w egzotycznych dla Europejczyków warunkach, z dużym udziałem miejscowej ludności malajskiego pochodzenia, a także o perypetiach wojennych i dużo bardziej zażartych bataliach prawnych toczonych wokół zdobycia skarbów z ostatnich „galeonów manilskich”.
Tym razem część egzemplarzy (23 sztuki) można nabyć u mnie. Cena bez kosztów przesyłki (InPostem) to 40 zł. Przy okazji – jeśli ktoś reflektuje – mogę załączyć za dodatkowe 50 zł jeden z ostatnich egzemplarzy mojej „Wojny trzynastoletniej na morzu i wodach śródlądowych”, ale żadnego przymusu sprzedaży wiązanej oczywiście nie ma. Zresztą dysponuję tylko sześcioma sztukami tej drugiej.
Krzysztof Gerlach

[Gregski]

Biorę obie
Podaj detale do przelewu. Najlepiej na PW.

[Krzysztof Gerlach]

Proszę przesłać adres pożądanego paczkomatu na moją zwykłą pocztę kgerlach1@wp.pl z danymi żądanymi przez InPost (czyli imię, nazwisko, nr telefonu), a ja zapakuję, wyślę książki i wtedy dowiem się, ile zapłaciłem za przesyłkę. Wówczas podam zwrotną pocztą dane do przelewu.

[gdas]

Też poproszę , mail wysłany

[SiSi]

Czy punkt 3 to rozwiniecie tekstu Franklin oraz HMS Canopus - niedościgły ideał okrętu wojennego?, z Morza, Statki i Okręty nr 5/2001?

[Krzysztof Gerlach]

Nie. Tamten tekst skupiał się na jednej klasie (i wzorcu dla tej klasy), jaka zaraz po wojnach napoleońskich zastąpiła 74-działowce w roli podstawowego okrętu linii bojowych. Sané zaprojektował takie chmary okrętów, że i w innych artykułach nieraz pisałem o jednostkach, które wyszły spod jego ręki. Tutaj natomiast omawiam wszystkie konstrukcje, od 74-działowców (z których zasłynął najbardziej), po 118-działowce na szczycie i korwety na dole, także te nieudane, wzbudzające ostre krytyki. W tamtym artykule charakteryzowałem też losy bojowe jednego żaglowca; tu - mając ich setki - w ogóle o tym nie wspominam. To opracowanie jest analizą przyczyn (z konstrukcyjnego, społecznego i ludzkiego punktu widzenia), które doprowadziły, że z kilkunastu (albo więcej) konstruktorów francuskich równocześnie działających dano akurat temu jednemu prawie monopol i powodów, dlaczego jego konstrukcje były na ogół (nie we wszystkich aspektach) bardzo chwalone także przez Brytyjczyków, w pewnych kategoriach nawet bardziej niż po stronie francuskiej.