Pancerniki Typu "Aziziye" (OW 174)

[AvM]

OSMAN GHAZY
Captain Arif Bay
28.06.1865 trials

ABDUL AZIZ
Captain Hassan Bey
27.10.1865 trials

ORKHAN
Captain Ahmed Bey
Trials Aug 1866

SULTAN MAHMOUD
Captain Bassan Bay
Trials ca 15.11.1865

[AvM]

Admiral Paris

[Napoleon]

15 pancernikow , ale polowa z nich to monitory rzeczne . Rosja miala 10 malych monitorow

Nie do końca. W 1877 roku (w przededniu wybuchu wojny z Rosją) Turcja miała wspomniane 4 pancerniki typu Osmaniye/Aziziye (po 6400 ton), pancernik Asar-i Tevfik (4690 ton), 3 małe pancerniki typu Asar-i Sevket (po 2050-2200 ton), 2 małe pancerniki typu Feth-i Bulend (po 2760 ton), 2 małe pancerniki typu Avnillah (po 2360 ton), pancernik Mesudiye (9120 lub 9000 ton, spotkać się można z różnymi danymi) i 2 wieżowe monitory "pełnomorskie" typu Lutf-u Celil (po 2540 ton; jeden z nich, Lutf-u Celil został zniszczony przez rosyjską artylerię lądową operując na Dunaju, choć był to okręt pełnomorski). Mamy więc 15 pancerników o wyporności co najmniej 2000 ton. Z jednostek rzecznych Turcy mieli w tym czasie 2 małe monitory typu Hizber (po 400 ton; Hizber został zatopiony na Dunaju przez rosyjskie kutry minowe) i 5 kazamatowych kanonierek typu Feth-ul Islam (po 330 ton; 2 zostały przez Rosjan zdobyte w Nikopolu).
Prawda, te mniejsze jednostki budowane były także z myślą o prowadzeniu operacji na Dunaju (a przynajmniej w jego delcie i dolnym biegu), ale to nie były okręty rzeczne.
Turcy mieli więc całkiem spora flotę pancerną. Czy trzecią na świecie, to by oczywiście można dyskutować, ale mieścili się w czołówce (choć rzecz jasna do W. Brytanii i Francji brakowało im duuuużo). I tu bym się za bardzo nie czepiał autora. Natomiast zgodzę się z Andrzejem co do tego, że artykuł zawiera sporo takich "drobnych" błędów. Poza tym paru rzecz mi w nim brakuje. Abdul Aziz był, jak to zostało wspomniane, wielkim miłośnikiem floty (i w ogóle nowinek technicznych). Marynarka była jego "oczkiem w głowie". Szkoda, że autor nie poświęcił więcej miejsca kulisom powstania tych okrętów (i w ogóle kulisom rozbudowy tureckiej floty pancernej). Z tego co pamiętam, Abdul Aziz powołał specjalną komisję, która miała wypracować model rozwoju floty. Zarekomendowała ona budowę okrętów o żelaznych kadłubach, o dużym potencjale modernizacyjnym. Teoretycznie miało to sens, ale w dobie tak szybkiego rozwoju technicznego jaki nastąpił, Turcy wybudowali dużą ilość okrętów, które mimo to szybko zestarzały się moralnie. Późniejsze modernizacje tych pancerników to nie były działania "wydumane na szybko" ale taką możliwość zakładano od samego początku (choć niekoniecznie w takiej konfiguracji).
Tak nawiasem (nie mam w tej chwili dostępu do materiałów), z tego co pamiętam, to spotkałem się z informacjami, że przebudowano wszystkie 4 pancerniki tego typu? To też wątek do rozwinięcia. Przy czym (nie mam w tej chwili artykułu przed oczyma - jestem na wakacjach) cena ok. 80 tys. lirów tureckich (dobrze pamiętam?) za modernizację dwóch okrętów to trochę mało. Nie wydaje mi się, by za taką ceną można było przeprowadzić modernizację w takim zakresie.
Andrzej jak zwykle jest surowy w ocenie (wg. mnie nadmiernie surowy), ale ma tez sporo racji. Artykuł zawiera bardzo ciekawe fragmenty ale jak na mój gust sprawia wrażenie niedopracowanego. Ma luki, zawiera trochę błędów, trochę informacji wątpliwych.

Ciekawy jest tu wątek nadmiernej rozbudowy floty tureckiej. Rozumiem, że to nie musiałoby wchodzić w zakres tekstu o pancernikach typu Aziziye (choć można by o tym wspomnieć, choćby tylko trochę), ale wojna z Rosją (1877-1878) pokazała, że Turcy mieli niepotrzebnie dużą flotę. Która była efektem bardziej zainteresowań/zamiłowań Abdul Aziza niż rzeczywistych potrzeb. Bo niby przeciw komu oni ją budowali? Naturalnym przeciwnikiem była Rosja. Ale ona do 1870 roku nie mogła mieć okrętów na M. Czarnym a nawet po wypowiedzeniu traktatu paryskiego, nowych okrętów nie budowała bo pieniądze pochłaniała modernizacja armii. Pierwszy program rozbudowy floty na M. Czarnym powstał dopiero w 1881 roku i był efektem doświadczeń wojny z Turcją 1877-1878. Turcy, pieniądze wydane na okręty, mogli znacznie lepiej spożytkować. A ponieważ budowa tych 4 pancerników o których jest artykuł była częścią tej błędnej polityki, szkoda, że autor tego wątku nie poruszył, bo nawet pisząc w kontekście okrętów typu Azizje, wątek ten miał spory potencjał. I artykuł mógłby być znacznie ciekawszy.
To jest zresztą charakterystyczna rzecz, że często (choć nie zawsze!) gdy pisze się monografię jakiegoś okrętu (typu okrętów) to pisze się o tej jednostce a pomija kontekst i genezę jej powstania, ocenę przydatności pod konkretne zadania itd. A bez tego taka monografia jest niepełna. Tego w tym artykule tez mi brakuje.

[AvM]

Chcialoby sie wiedziec , po co , zwklaszzcza po ograniczeniach traktatu paryskiego Turcja budowala taka flote pncerna.
Przypominam ten traktat ograniczal obie floty do posiadanai tylko 10 malych okretow na Morzu Czarnym.

Poniewaz w zeszlym roku troche zajmowalem sie flota turecka, mozna powiedziec
ze Turcy miela olbrzymie posiadlosci i potrzebowali duza flote transportowa oraz okrety do jej ochrony.

Duze pancerniki nie byly potrzebne do wojny z Rosja.
Musialbyc inny cel.

Czy czasem Turce nie bali sie nowego NAwarina, jakoz czesc ich posadlosci
byly to obszary chrzescjanskie. Zreszta wyszla nawet ksizeczaka o bitwie pod Port Said
gdzie pancerna flota turecka walczy z brytyjska.

Z artykulu nie wiadomo kiedy i po co zamowion te jednostki.
Nic nie ma o ich dostarczeniu.
Z prasy brytyjskiej wynika ze niektore przynajmniej
zabraly dziala w skrzyniach, i byly wyposazoene w Konstantynopolu.

Mam tez troche watpliwosci dotyczacych uzbrojenie, w tym wyrzutni torpedowych,

cxo do "drobnych" bledow, to niektore sa robione systematycznie (tony, wypornosc, pojemnosc, stocznie maszyny. - prawie 10 "specjalistow" nie zauwazylo bledow)

[AvM]

Admiral Paris

[AvM]

Planowanym pocztkowym uzbrojeniem mialo byc
20 dzial 68 funtowych
4 dziala 110 funtowe.

Uzbrojenie pokladowe wg czasopism brytyjkich (opublikowanych w czaseie budowy)
16 - 150funtow 8inch 7 ton Armstrong ML (bateria)

OSMAN GHAZY
2x300 funtowe pivot

ABDUL AZIZ
1x300 i 1x150 funtowe pivot

ORKHAN
1x300 i 1x150 funtowe pivot

SULTAN MAHMOUD
1 - 300funtow 12 ton Armstrong ML (bow)

[AvM]

Jak napisalem ABDUL AZIZ byl zbudowany ze srodkow Egipskich (prezent Vice Krola dla Sultana)
(Journal de Constantinople 23 Januar 1865)

SULTAN MAHMOUID byl specialnym dekreten budowany za osobiste srodki Sultana (por Dilara Dal str 238)

[AvM]

Piekny portret OSMANIYE

[AvM]

I jeszcze Aziziye

[AvM]

Fregaty byly zamowione 10 listopada 1862 lub troche wczesniej
Okolo 5 listopada ogloszana nowa pozyczke dla Turcji.

[AvM]

Istanbul Naval Museum Commandership Collection

[AvM]

Illustrated London News - Saturday 24 March 1866

[AvM]

Jedyne potwierdzenie ze okrety byly uzbrojeone w
10 glodkolufowych 36 funowek.

Mitteilungen aus dem Gebiete des Seewesens, 1877

PS . w artykule jako ekwiwalent 57 mm , co jest ewidentnym bledem (i mialaby wystrzeliwac 50,8khg pociski)
moj zmarly przyjaciel Paul Blackburn okreslal je (jako najprawdopodobniej) 4.75 calowe =121mm

Przy okazji , zadnwe z powaznych zrodel, w tym tureckie roczniki floty
Nie potwierdzaja zamontowania aparatow torpedowych.

[AvM]

Widocznie te dziala zamontowano przed wojna ?

Mitteilungen aus dem Gebiete des Seewesens, 1875
(tez ponoc wg materialow tureckich)

[AvM]

Kasiazkja o ktorej pisalem to

The Story of the Battle of Port Said
A Chapter in the History of the Future
1883

[AvM]

Dodano po 32 minutach 35 sekundach:

genezę jej powstania

geneza = historia powstania

geneza powstania to "maslo maslane"