Nowe książki i czasopisma (3)

[ALF]

Do mnie też dotarł, czytanie odkładam na święta

[Wlad]

Ukazał sie grudniowy MSiO
http://www.magnum-x.pl/#fragment-4

MSiO 12/2010


* Z życia flot

* Ścigacze rakietowe typu Skjold

* Gawron, kolejny rok budowy

* Okręt doświadczalny OS-24

* Kronika PMW

* Kronika MOSG im. płk. Karola Bacza

* Organizacja i podległość polskiego lotnictwa morskiego w latach 1919-1939 (cz. 2)

* „Królewska Arka” - pierwszy „prawdziwy” lotniskowiec Royal Navy

* Pancerniki typów Fusô i Ise (cz. 3)

* Zdarzyło się 70 lat temu (12) - Atak na Nauru

* Japończycy u wybrzeży Ameryki

* Pierwsza bitwa na kopenhaskiej redzie, 2 kwietnia 1801 roku (dokończenie)

* Port rudowy w Narwiku

* Archiwum morskie im. Jerzego Micińskiego

[polsteam]

"Nasze MORZE" nr 12/2010…

…od 15 grudnia w sprzedaży w salonach EMPiK, Ruch, Inmedio, Kolporter, sieci sprzedaży Garmond Press i Franpress

W numerze m.in.:

Zrobię jak Małysz
Wydarzenia. - Gutek naprawdę jest świetny. Skąd się ten facet wziął, do diabła?! Bardzo dobrze mieć za plecami takiego rywala, który naprawdę walczy o każdą milę. Nie wiem, czy taka walka będzie trwała na wszystkich odcinkach, ale mam nadzieję, że żaden z nas przez to nie uszkodzi swojej łódki - mówił z szacunkiem o Polaku Brad Van Liew, amerykański żeglarz. Zbigniew Gutkowski który pod naszym patronatem ściga się w najstarszych regatach samotników dookoła świata Velux 5 Oceans.

Trzy razy po imieniu
Wydarzenia. 6 listopada 2010 r. nadano imiona jednocześnie trzem dwustronnym promom fiordowym budowanym na zlecenie Gdańskiej Stoczni Remontowa SA w Stoczni Północnej dla norweskiego armatora Fjord1 MRF AS (Fjord1 Møre og Romsdal Fylkesbåtar). Jedną z matek chrzestnych była Danuta Wałęsa, żona byłego prezydenta RP Lecha Wałęsy. Ochrzciła jednostkę Korsfjord - najnowszy prom Fjord1 napędzany ekologicznym paliwem - gazem ziemnym.

Statki ze Szczecina?
Wydarzenia. 23 listopada odbyła się ostatnia licytacja majątku SSN. Nieoczekiwanie pochylnia Wulkan i pochylnia Odra oraz m.in. prefabrykacja i malarnia znalazły kupca. Okazało się nim Towarzystwo Finansowe Silesia z Katowic. Za wymienione części stoczniowego majątku ma w sumie zapłacić około 82,5 mln zł. To ciąg produkcyjny, dzięki któremu można budować statki. Transakcja wzbudziła jednocześnie i nadzieje, i kontrowersje.

Pytania o Generała
Wydarzenia. Wiosną ubiegłego roku kadłub Generała Zaruskiego został przeholowany z Władysławowa do Gdańska, na teren Gdańskiej Stoczni Remontowej (partnera projektu jego rewitalizacji). Niespodziewanie jednak pojawiła się krytyka pod adresem projektu odbudowy. Być może obecny właściciel i armator żaglowca mógłby ją zupełnie zignorować, gdyby nie fakt, że wysuwa ją nie byle kto tylko Miłosz Wierzchowski, prezes Fundacji Kompania Morska z Gdyni.

Kajakarski mistrz
Wydarzenia. Chce przepłynąć kajakiem przez Ocean Atlantycki. - Jestem dobrze przygotowany - mówił tuż przed rozpoczęciem swojej nieprawdopodobnej wyprawy. - Obiecuję, że nie zginę. Aleksander Doba jest jedną z bardziej barwnych postaci polskiego środowiska podróżniczego. Pochodzący z Polic 64-latek jest pilotem szybowcowym, skoczkiem spadochronowym, kolarzem i żeglarzem. Jego największą pasją pozostaje jednak kajakarstwo.

Wyrok, limity i własna Aukcja
Wydarzenia. Polscy rybacy mogą mieć problem ze zdawaniem złowionej przez siebie ryby. Wszystko z powodu orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego dotyczącego ustawy o organizacji rynku rybnego. Ustawę zaskarżył do TK w 2009 roku nieżyjący prezydent Lech Kaczyński. Twierdził, że część artykułów ustawy ogranicza zapisaną w Konstytucji RP swobodę działalności gospodarczej i może prowadzić do monopolizacji rynku rybnego.

Propaganda nieartystyczna
Wydarzenia. Tytuł konferencji był mało zachęcający: „Polska nad Bałtykiem. Konstruowanie identyfikacji wizualnej państwa nad morzem 1918-1939”. Kto się nim nie zraził, nie żałował. Miał bowiem szansę wysłuchania 24 niezwykle interesujących referatów. Naukowcy rozmawiali o funkcjonowaniu propagandy morskiej, o architekturze Gdyni, Wejherowa, Juraty czy Jastrzębiej Góry, o posiłkach serwowanych na transatlantykach Piłsudski i Batory oraz o poezji i malarstwie morskim.

chyba pierwszy (a przynajmniej pierwszy tak obszerny) wywiad z nowym dowódcą MW RP
Dać szansę
Rozmowy morza. - Mój priorytet to przynajmniej utrzymanie dobrej kondycji kadr marynarskich oraz konsekwentne realizowanie programu modernizacyjnego. Program ten uważam za wartość trwałą, na którą są przeznaczone fundusze w perspektywie najbliższych lat. Nowoczesność floty, lotnictwa morskiego i wyposażenia jednostek brzegowych, w połączeniu z profesjonalizmem kadry, to fundament rozwoju – mówi dowódca Marynarki Wojennej RP admirał floty Tomasz Mathea.

Morze wywiadu
Rozmowy morza. - Kiedy rozpoczął działalność polski wywiad morski?
- W 1935 roku. Od tego czasu zaczęto w Polsce tworzyć wyspecjalizowaną strukturę wywiadowczą zajmującą się sprawami morskimi. Wcześniej informacje o niemieckiej flocie wojennej zbierano niejako przy okazji innych działań. Nie ma w tym niczego dziwnego. Głównego zagrożenia dla Polski wypatrywano od strony lądu, a nie morza - mówi prof. Andrzejem Gąsiorowski.

W elastyczności nadzieja
Rozmowy morza. - Co nas denerwuje? Przychodzi wysokowykwalifikowany robotnik na stanowisko pracy, a ona jest tak zorganizowana, że ma zajęcie nie na osiem, a np. na pięć godzin, z przymusowym przestojem i później siedzi w nadgodzinach. Czyli organizacja pracy jest zła. Mówimy zarządowi: musicie ją poprawić, bo wszyscy zbankrutujemy. Ja nie chcę przeżywać kolejnych upadłości i ludzkich tragedii. O sytuacji w Stoczni Gdańsk opowiada Roman Gałęzewski, przewodniczący NSZZ Solidarność SG.

Jest zielone światło
Wydarzenia. Komisja Europejska w końcu przyznała 80 mln euro dofinansowania dla gazoportu w Świnoujściu. Polskiemu rządowi udało się przekonać unijnych urzędników, że inwestycja nie będzie miała negatywnego wpływu na środowisko. Najwięcej obaw wywołało potencjalne ryzyko skażenia środowiska naszych sąsiadów w wyniku poważnych awarii terminalu. Obawiano się także zwiększonej emisji pyłów, natężenia uciążliwego hałasu podczas robót na terenie inwestycji oraz hałasu podwodnego

Ustrzelić statek
Morze wypraw. Rejs promem Bergensfjord z Hirtshals do Stavanger i Bergen jest chyba najpiękniejszym sposobem podróży do Norwegii. Bergensfjord to wśród współczesnych, nowoczesnych, często bardzo „pudełkowatych” promów europejskich, jedna z ciekawszych i ładniejszych pod względem architektonicznym jednostek. Jak większość współczesnych promów, nie oferuje niestety żadnego dostępnego dla pasażerów i odkrytego, czyli umożliwiającego fotografowanie, miejsca z niezakłóconym widokiem w kierunku przed dziób statku. Ale...

Inspektorzy winni
Morskie procesy. Połamane maszty na Fryderyku Chopinie to kolejny tego typu wypadek polskiego żaglowca w ostatnim czasie. Przypomnijmy, że podobne zdarzenie było półtora roku temu udziałem Pogorii. Według gdyńskiej Izby Morskiej, w wypadku tegoż żaglowca zawinili przede wszystkim inspektorzy Polskiego Rejestru Statków. Jako pierwsi przedstawiamy ustalenia w tej sprawie.

Latarnia Morska Świnoujście
Morskie latarnie. Prezentujemy ostatnią z piętnastu latarni morskich funkcjonujących na polskim wybrzeżu Morza Bałtyckiego, latarnię w Świnoujściu. Jest to do dnia dzisiejszego jedna z najwyższych konstrukcji tego typu w Europie. Pomysł jej wybudowania powstał w XIX wieku, w czasie rozbudowy miasta i portu. Zauważono wówczas, iż bardzo płaskie wybrzeże ujścia rzeki Świny wymaga wzniesienia dodatkowego punktu orientacyjnego, który umożliwi marynarzom łatwiejsze nawigowanie.

Nie uda ci się bratku!
Wspomnienie „Morza”. Na czwarty dzień po wyjściu „Iskry” z New Portu, wpadliśmy w strefę cyklonu. Osiemnaście godzin wytężonej pracy oficerów i załogi, podczas których całe góry wody spadały na pokład „Iskry”, były świetną szkołą dla załogi żaglowca, zwłaszcza, że poza cyklonem mieliśmy jeszcze pożar, spowodowany dostaniem się wody do akumulatorów radjostacji. Ale wszystko zostało szczęśliwie przezwyciężone.

34 Pułk Lotnictwa Myśliwskiego
Pocztówka z morza. Pułk składał się z dowództwa, sztabu, sekcji politycznej, sekcji inżynieryjno-eksploatacyjnej, klucza lotniczego dowództwa pułku, dwóch eskadr liczących po 3 klucze lotnicze oraz ruchomego warsztatu polowego „PARM”. Na dowódcę wyznaczono dotychczasowego dowódcę eskadry szturmowej 30 Pułku Lotnictwa MW, kpt. mar. pil. Konstantego Jankowskiego.

Co się wydarzyło w polskiej gospodarce morskiej
Archiwum morza. 14 grudnia 1970 r. - strajk w Stoczni Gdańskiej im. Lenina, w proteście przeciw drastycznym podwyżkom cen, rozszerzył się na całe Trójmiasto. Przeciw robotnikom wprowadzono wojsko. Wedle oficjalnych danych podczas prób stłumienia protestów zginęło 44 osoby, a 1164 zostało rannych, jednak prawdziwa liczba poległych była prawdopodobnie dużo większa.

Poszukiwany John Franklin
Morze tajemnic. Ekspedycja Franklina składała się z dwóch znakomitych statków: Erebusa i Terrora. Oba były przystosowane do żeglugi w trudnych polarnych warunkach. Miały specjalnie wzmocnione kadłuby, a co najważniejsze, zostały sprawdzone biorąc udział we wcześniejszej antarktycznej wyprawie Jamesa Rossa. Statki wyposażono we wszelkie ówczesne nowinki techniczne. Na jednostkach była np. ciepła woda.

Jonasz
Morze opowiadań. Były późne lata pięćdziesiąte ubiegłego wieku. Zapadł zmierzch. Szliśmy ze Staszkiem pustą o tej porze ulicą pnącą się po zboczu Kamiennej Góry w Gdyni. Od morza zacinał nieprzyjemny, wilgotny, jesienny wiatr.
Nagle drogę przeciął nam śmigły, czarny cień. Przemknął słabo oświetloną w tym miejscu uliczką i znikł w ogródkach.
- Cholera! - zaklął Staszek - kot! Do tego czarny. Nie mamy co iść dalej. Nic nie załatwimy.

Oceanów spis powszechny
Morza poznawanie. CoML to największy projekt, którego uwaga skupiła się na błękitnej części Błękitnej Planety i jedno z największych przedsięwzięć naukowych człowieka. Morza i oceany: kto i co w nich żyje? 2700 naukowców z 670 instytutów i placówek naukowych rozrzuconych w 80 krajach spakowało manatki, by zasięgnąć języka w głębinach. W ciągu dziesięciu lat wzięli udział w 540 ekspedycjach, przeprowadzając obserwację 120 000 gatunków.
Fot. Fot. Pablo J. Lopez-Gonzalez, Universidad de Sevilla, CAML (to inny projekt, wchodzący w skład CoML)

(http://www.naszemorze.com.pl/arch.php?id=72)


a w najbliższych wydaniach m.in. opisy statków z planami:
- drobnicowców wielozadaniowych zdolnych do przewozu i przeładunku ładunków ciężkich i wielkogabarytowych z serii, do której należą Władysław Orkan i Adam Asnyk
(zdjęcia z 1szego wejścia Adama Asnyka do polskiego portu - http://www.portalmorski.pl/multimedia/g ... ategory/82)
- promu Bergensfjord...


...natomiast w aktualnym wydaniu (dostępnym w salonach prasowych jeszcze przez kilka dni - do ok. połowy grudnia) - m.in.:

Spór o suchy dok
Wydarzenia. Stocznia Crist wygrała licytację suchego doku po gdyńskiej stoczni. - To ogromny sukces, że tyle udało się uzyskać - cieszył się po aukcji Roman Nojszewski, prezes Bud-Bank Leasing, spółki-córki państwowej Agencji Rozwoju Przemysłu, która odpowiada za sprzedaż majątku i spłatę długów stoczni. Szefowie Crista enigmatycznie odpowiadali na pytania o źródło finansowania, twierdząc, że wreszcie udało im się znaleźć pieniądze na kupno doku.

Pierwsza krew
Wydarzenia. Awarie, kłopoty z żaglami, a nawet wypadek, po którym musiał sobie ogolić głowę, nie zmusiły go do rezygnacji z walki o czołowe miejsce w Velux 5 Oceans. Zbigniew „Gutek” Gutkowski, jako pierwszy Polak w historii, wystartował w regatach samotników dookoła świata. Na żaglu ma logo „Naszego MORZA”. Velux 5 Oceans składają się z pięciu odcinków wiodących trasą z La Rochelle do Cape Town i dalej przez Wellington, Salvador, Charleston, ponownie do La Rochelle.
Fot. onEdition

Polacy narodem morskim?
Wydarzenia. - Nie chcieliśmy robić sesji tylko dla fachowców, ale dotrzeć do szerszego kręgu odbiorców - wyjaśnial organizator konferencji „Morze nasze i nie nasze”, prof. Tadeusz Stegner z Uniwersytetu Gdańskiego. - Bo o morzu można mówić nie tylko przez pryzmat zamkniętych stoczni, nie tylko przez pryzmat gospodarki, ale inaczej, może być ono widziane z różnych perspektyw. I mam nadzieję, że prelegenci tego dowiedli.

Po pierwsze: nie szkodzić
Wydarzenia. - Polska zawsze będzie krajem lądowym. Gospodarka naszego kraju zlokalizowana jest na południu. Na marginesie - jaki jest sens przeładowywania kontenera z Chin w Hamburgu na statek, po czym przywożenie go do Gdyni i do Gdańska, wyładunku, załadunku na samochód i wiezienie go kilkaset kilometrów na południe Polski? – mówi w rozmowie z nami Walery Tankiewicz, dyrektor ds. Infrastruktury i Zarządzania Majątkiem, wiceprezes Zarządu Morskiego Portu Gdynia SA.

Historyczny finał
Wydarzenia. W magazynach gdyńskiego MMW znajdują się tysiące bezcennych pamiątek związanych z historią polskiej floty wojennej. Niestety, większość nigdy nie była pokazywana publicznie. Do celów wystawienniczych palcówka wykorzystuje okręt-muzeum Błyskawicę, ale to zaledwie 170 metrów kwadratowych powierzchni. Ale już za rok pierwsi zwiedzający wejdą do nowego gmachu Muzeum Marynarki Wojennej w Gdyni. Ruszył drugi etap budowy.

Bergen i Gdańsk budują razem
Wydarzenia. W norweskim Bergen, 2 października br., ochrzczono zaawansowany technicznie norweski statek offshore. Zdecydowaną większość prac wyposażeniowych i wykończeniowych wykonała stocznia Fosen z grupy Bergen Group BMV, ale na część prób morskich oraz uroczystość nadania imienia i przekazania armatorowi do Bergen, statek sprowadzono do stoczni BMV, która była głównym kontraktującym. Dodajmy, że częściowo wyposażony kadłub jednostki powstał w Stoczni Gdańsk SA.

Pod żaglami do Hanstholm
Morze pamięci. Polscy żeglarze, pamiętając o zawsze serdecznym kontakcie z rybakami, często wielkiej pomocy od nich doświadczanej, gdzieś z dala od ojczyzny, postanowili odwdzięczyć się odsłonięciem tablicy pamięci poświęconej katastrofie trawlera Brda i tragicznej śmierci 11 członków jej załogi, z których część nie znalazła mogiły na stałym lądzie.

opis statku z planami
Normand Pacific – statek konstrukcyjny, ROV i DSV
Współczesna technika okrętowa. Jednostka należy do szeroko rozumianej grupy OSV (offshore support vessels), czyli serwisowców lub jednostek obsługowych oceanotechniki i górnictwa morskiego (platform offshore, odwiertów i innych instalacji podwodnych). Normand Pacific klasyfikowany jest najczęściej jako DSV / Subsea Vessel. Opisywany jest także jako statek konstrukcyjny, DSV i ROV support vessel.

30 Pułk Lotnictwa Marynarki Wojennej
Pocztówka z morza. W celu podniesienia na wyższy poziom wyszkolenia bojowego wśród personelu latającego i technicznego, dowódca pułku powołał do życia pod swoim przewodnictwem Radę Metodyczną. Do jej zadań należało usprawnienie organizacji zajęć, opracowanie konspektów i pomocy naukowych oraz opracowanie metod szkolenia. W ramach Rady powołano trzy sekcje: wyszkolenia lotniczego, naziemnego i racjonalizatorską.

Tajemnica Mary Celeste
Morze tajemnic. Ta niesamowita historia zaczęła się 4 grudnia 1872 roku, kilkaset mil morskich od wybrzeży Portugalii. Około godz. 13.30 kapitan płynącej pod kanadyjską banderą w kierunku Gibraltaru, brygantyny Dei Gratia, Dawid Morehouse, ujrzał majaczące na horyzoncie maszty jakiegoś niewielkiego statku. Okazało się, że to Mary Celeste, żaglowiec doskonale znany Morehousowi, gdyż jego dowódcą był kapitan Benjamin Briggs, jego serdeczny przyjaciel.


...a we wkładce "The Maritime Worker":

InterManager - Rozmowa z kapitanem Kubą Szamańskim sekretarzem generalnym InterManager.

Seatrans - nadal stawiamy na Polaków

Ubezpieczenia armatorskie P&I, cz. 3

Cytadela bezpieczeństwa (piractwo morskie)

Redukcja zawartości siarki w paliwach żeglugowych

[Seba]

Gorąco polecam "morską" nowość:
Marek Herma - Rosyjska flota wojenna na Bałtyku w latach 1905-1917 (Kraków, 2010).
Dzisiaj dostałem i po szybkim przejrzeniu gorąco polecam. Oprócz działań wojennych zawiera również opisy zmian organizacyjnych Floty Bałtyckiej w toku wojny. Natomiast w rozdziale dotyczącym 1917 r. opis działań "rewolucyjnych" i krwawej rozprawy z oficerami.
Ja swój egzemplarz zamówiłem 26 października i dzisiaj go dostałem.

Ja już też mam swój egzemplarz i jestem pod wrażeniem
Mocna rzecz

Jeśli można wiedzieć: ile czekali panowie na realizację zamówienia na tą książkę u wydawcy?

[Marek S.]

7 dni, w tym Święto.

[ALF]

Niecały tydzień, w tym ykend

[Andrzej Ciszewski]

BRITISH MOTOR GUN BOAT 1939 - 1945 Autor: Angus Konstam, ilustracje Tony Bryan. Wydawnictwo Osprey. cena 35 PLN.

[Robert]

7 dni. Całkiem przyzwoity czas. Ale warto

[robert rogoń]

Ukazał się nowy numer specjalny MSiO -
http://www.magnum-x.pl/index.php?option ... &Itemid=15
Pierwsza Bitwa na Morzu Filipińskim

* Trzy z „Wielkiej Piątki”. Pancerniki Tennessee, California i West Virginia

* Wojenny program budowy lotniskowców w Japonii

* Przed decydującą bitwą

* Działalność operacyjna japońskich okrętów podwodnych w Bitwie na Morzu Filipińskim

* Wielkie Polowanie na Mariańskie Indyki. Bitwa powietrzna 19 czerwca.

* 20 czerwca – atak US Navy

* Działania amerykańskich okrętów podwodnych

[de Villars]

eee znowu drugowojenny.. wolałbym coś oryginalniejszego, nieruszonych tematów chronologicznie wcześniejszych jest całe multum. A w ogóle to z największą przyjemnością przywitałbym nr specjalny autorstwa Krzysztofa Gerlacha

[Seba]

Piotr Olender, Czesma 1770:


http://ksiegarnia.bellona.pl/index.php? ... 246&page=0

[Marmik]

Ukazał sie grudniowy MSiO
[...]
* Ścigacze rakietowe typu Skjold

Na marginesie faktu wydania grudniowego misia, ucieszyło mnie, że w tytule tego artykułu użyto IMHO najbardziej poprawnego terminu klasyfikacyjnego. Zawsze byłem zdania, że nieczytelne deskryptory lub na siłę, niemal dosłownie tłumaczone nazwy klas wprowadzają w publicystyce zamęt, który nie jest czymś pożądanym. Szkoda, że wbrew poprzedniej normie obronnej, która wydawała się nieść światełko nadziei, obecna to krok wstecz, bo np. ORP Orkan zamiast zostać ścigaczem rakietowym nadal opisywany jest jako mały okręt rakietowy (kalka z terminologii naszego wschodniego sąsiada, choć tam nie ma takiej gigantomanii jak u nas, więc byłby to tylko rakietnyj katier) czyli klasa jaka... nie występuje nigdzie w całej normie, aż do ostatniego załącznika, który odwołuje się do ustalonych w normie zasad (sic!). Na marginesie, nie jest to jedyna sprawa, do której można się przyczepić.

[Marek T]

... ORP Orkan zamiast zostać ścigaczem rakietowym nadal opisywany jest jako mały okręt rakietowy (kalka z terminologii naszego wschodniego sąsiada, choć tam nie ma takiej gigantomanii jak u nas, więc byłby to tylko rakietnyj katier) czyli klasa jaka... nie występuje nigdzie ...

Swego czasu słyszałem, że powodem wprowadzenia w PMW klasy "MOR" było, że na "okrętach" przysługiwało więcej dodatków, niż na "kutrach".

[Marmik]

Być może gdzieś na samym początku. Zasadniczo później było raczej na odwrót, bo załogom kutrów przysługiwały pewne dodatkowe korzyści w tym tzw. urlop kutrowy (związany ze szkodliwymi warunkami służby - wibracje itd; na marginesie - spuścizna po kutrach torpedowych) w wymiarze bodaj 15 dni, którego oczywiście załogi małych okrętów rakietowych nie otrzymywały.

[robert rogoń]

Nowy numer MSiO - 01 2011 -
http://www.magnum-x.pl/index.php?option ... &Itemid=15
* Z życia flot

* Eksportowy przebój prof. Gablera. Okręty podwodne typu 209.

* Uniwersalny okręt desantowy Dokdo

* Statki ratownicze typu SAR 3000

* ORP Sęp. Geneza okrętu, budowa i technika (cz. 1)

* Pancerniki typu Scharnhorst

* Zdarzyło się 70 lat temu (13). Sztukasy kontra Illustrious

* Bitwa Ondiny

* Krążownik pancerny Admirał Nachimow

* Okrętowe działa kamienne

* Sołdek w stoczni

* Archiwum morskie im. Jerzego Micińskiego

[Marmik]

Nowy numer MSiO - 01 2011 -
* Uniwersalny okręt desantowy Dokdo

No i czar prysł. Pewnie co drugi numer będzie można chwalić tytuły (a w zasadzie ich klasyfikacyjną część) artykułów o współczesnych okrętach.


Cieszę się, że ktoś opisał w końcu perypetie Ondiny. Wprawdzie jakiś czas temu RMK zawarł tę bitwę w art. o japońskich krążownikach pomocniczych w OW, ale jestem ciekaw podejścia jakie zastosowano w tekście p. Bukały. Jako że nieco interesowałem się tematem to nic mi nie umknie .