Kraków, statki, stocznie, porty

[Krzysztof Gerlach]

Cytaty z książki „Z dziejów żeglugi śródlądowej w Polsce”, autor Jan W. Gan, Warszawa 1978:

Pierwszą o nich [parowcach w Królestwie Polskim] wzmiankę napotykamy w kontrakcie zawartym 25 czerwca 1825 roku między rządem a panami Konstantym Wolickim i Piotrem Steinkellerem na „transport soli rządowej niemniey płodów i wyrobów górniczych”. W artykule V wspomnianej umowy czytamy, że: „Przedsiębiorcy obowiązani są własnymi funduszami zaprowadzić flotyllę, złożoną częścią ze statków płaskich żaglowych, częścią z berlinek. Na ten koniec na własne risico, antreprenerowie wybudują najdalej w przeciągu dwóch lat od daty rozpoczęcia tego kontraktu, czyli od dnia 1 kwietnia 1826 roku, sto płaskich statków żaglowych i jeden statek parowy do ciągnienia w górę próżnych statków przeznaczony”.
Realizując postanowienia kontraktu Wolicki, któremu przy podziale czynności dokonanym przez wspólników przypadło zorganizowanie flotylli, sprowadził w sierpniu 1828 roku statek parowy z Anglii. Z treści listu Tomasza Łubieńskiego do ojca, pisanego z Warszawy 11 lipca 1827 roku, sądzić można, że nie był to jedyny statek zakupiony przez Wolickiego. „Przyjechał Wolicki z Londynu, gdzie trzy statki parowe zgodził, jeden ma iść od Gdańska do Kopenhagi, drugi od Nieszawy do Gdańska, trzeci od Warszawy do Nieszawy, czwarty na koniec, najmniejszy, którego dopiero mają obstalować, ma iść od Krakowa do Warszawy”. Nie wiemy tylko, czy robił to Wolicki na własną rękę, czy razem ze wspólnikiem. Jeśli prawdą jest to, co pisał Łubieński, to widocznie zmieniono terminy realizacji zamówionych przez Wolickiego jednostek, bo najwcześniej dotarł do Królestwa ten ostatni, najmniejszy.
Historyk Tymoteusz Lipiński w „Zapiskach z lat 1825-1831” dzieli się z czytelnikami spostrzeżeniami na temat tego statku. „Od dawna zapowiedziany, długo oczekiwany, przybył wreszcie statek, tak zwany okręt parowy. Od Gdańska płynął nader wolno, po większości go ciągniono, a to z powodu, iż kocioł parowy pękł, a co najbardziej, że woda jest za mała dla niego. Stanął przy potoku pod Bielanami i dalej nie może postąpić, mnóstwo osób nawiedza to dziwo za opłatą złotego na rzecz filantropijnego Towarzystwa Zupy Rumfordzkiej. Nie można dociec prawdy, kto jest właścicielem onego i na jaki cel zakupiony został w Anglii za 13 000 dukatów ”. [...] Zbyt duże zanurzenie statku i słaby silnik uczyniły go nieprzydatnym na rzekach Królestwa. [...]
Następne statki sprowadził Steinkeller na podstawie umowy z Bankiem Polskim.

Tu następuje jeszcze bardzo dużo nadzwyczaj ciekawych szczegółów, technicznych i organizacyjnych na temat dalszych parowców Steinkellera – zainteresowanym polecam.
Krzysztof Gerlach

[admiralcochrane]

Znalazłem dość zagadkową informację w Kurjerze Polskim Nr 110 (20 kwietnia 1892):

"Statek parowy "Wawel" pp. Uderskiego i Kozakiewicza otrzyma nowe piece i kotły, służyć zaś on będzie podczas lata do holowania galar w górę rzeki"
Czy ktoś ma pomysł co to za jednostka? Wiem o dwóch statkach tej nazwy - starszy powstał w Szczecinie 1892-1893 i niemal napewno był własnością Juliusza Przeworskiego. Jednym ze wspólników mógł być Edward Uderski (1842-1923) ,powstaniec styczniowy, był także inżynierem.

[admiralcochrane]

Wracam do tematu statku "Wawel" - czy w spisach stoczniowych Vulcana jest napewno Przeworski, a może jednak Uderski? Edward Uderski zajmował się w tym czasie regulacją Rudawy i wodociągami

[admiralcochrane]

statek o który kiedyś pytałem - "Szreniawa"