Francuskie okręty spod żagla i pary (3)

[Krzysztof Gerlach]

Siréne – dwupokładowiec 44-działowy, fregata 1 rzędu, fregato-liniowiec, liniowiec 4 rangi, zwodowany w Tulonie w 1666. Projektant François Pomet. Wymiary: 114’6” x 32’ x 14’. Uzbrojenie: 44 działa, na dolnym pokładzie 12-funtówki. Załoga: 250. Początkowo planowano ów okręt nazwać Monarque, ale jeszcze przed wodowaniem, w 1665, przemianowano go na Siréne. W latach 1667-1683 walczył (z piratami i korsarzami północnoafrykańskimi, Turkami, Wenecjanami, Holendrami) na Morzu Śródziemnym. Zatonął 16.01.1684 w cieśninie Formentera na Balearach.
Pozdrawiam, Krzysztof Gerlach

[Krzysztof Gerlach]

Villevault (Vilevault) – statek taki sam, jak opisany już przeze mnie Beaumont z 1762. Załoga: 160-174, uzbrojenie: 22-24 dział. Zakupiony przez marynarkę królewską w kwietniu 1770, używany tu bez zmiany nazwy, teoretycznie jako liniowiec 56-działowy, faktycznie wcale tak nie uzbrojony, sprzedany ostatecznie (po sprzedaży i odkupieniu w 1771) w maju 1774.
Ajax – bynajmniej nie zwodowany w 1762, angielski statek wschodnioindyjski o tonażu 499 ton, zbudowany w 1757/1758, zdobyty przez Francuzów w marcu 1761 i zakupiony przez francuską Kompanię Wschodnioindyjską w 1762. Tu eksploatowany jako statek o tonażu 580 ton, nośności ładunkowej 564 tony, pojemności ładunkowej 629 ton, wyporności około 1100 ton. Wymiary francuskie: 126 ‘ x 31’6” x 11’6”. Załoga: 125-133. Miał 24 furty, nosił 18 x 8-f. Zakupiony przez marynarkę królewską w kwietniu 1770, używany tu bez zmiany nazwy, jako fluita (transportowiec) o załodze c.130 ludzi i uzbrojeniu 18 x 8-f plus 6 x 8-f, sprzedany do marynarki handlowej w kwietniu lub maju 1774.
Pozdrawiam, Krzysztof Gerlach

[Janusz Kluska]

Panie Krzysztofie dziękuję za odpowiedź.
Poproszę o opisanie kolejnych jednostek Kompanii:
Outarde (wod. 1766), Marquis de Sonce (wod. 03.09.1766) i Dauphin (wod. 04.10.1766).
Pozdrawiam Janusz.

[Nowak Krzysztof]

Witam, dziękuję za odpowiedź.
Bardzo proszę o opis danych i losów okrętu liniowego TOULON = JOLI = FIDELE (1672).
Pozdrowienia, Krzysztof Nowak.

[Krzysztof Gerlach]

Toulon - dwupokładowiec 44-działowy, fregata 1 rzędu, fregato-liniowiec, liniowiec 4 rangi, zwodowany w Tulonie w 1667. Projektanci Gédéon Rodolphe i C. Audibert. Tonaż 750 ton. Uzbrojenie: 44 działa, na dolnym pokładzie 12-funtówki. Załoga: 400. Przemianowany na Joli (Joly) 24.06.1671. Walczył w bitwie pod Palermo 31.05.1676. Przemianowany na Fidéle 28.06.1678. Może był w bitwie pod Bévéziers 10.07.1690. Skreślony z listy floty w 1696.
Pozdrawiam, Krzysztof Gerlach

[Krzysztof Gerlach]

Outarde – jednostka nie zwodowana w 1766. Była to fregata handlowa Duc de Choiseul, zbudowana w Bordeaux w 1755 albo w Rochefort w 1762. Tonaż 500 ton, wyporność 900 ton. Zakupiona w lipcu 1766 w Bordeaux przez Kompanię Wschodnioindyjską, przemianowana na Outarde, uzbrojona w 14 dział i obsadzona załogą liczącą 119-137 osób. W kwietniu 1770 sprzedana marynarce wojennej, używana bez zmiany nazwy jako fluita, pozostała na Oceanie Indyjskim. Skreślona z listy floty w 1771 lub 1777.
Marquis de Sancé (a nie Marquis de Sonce) – statek o tonażu 500 ton, wyporności około 950 ton, zbudowany w Lorient przez Gillesa Cambry wg projektu Antoine’a Groignarda. Wymiary: 115’ x 31’ x 12’4” (zanurzenie do 16’). Załoga: 118. Miał 20 furt, nosił 14-18 x 6-f. W kwietniu 1770 sprzedany marynarce wojennej, używany najpierw bez zmiany nazwy jako fluita (uzbrojona w 22-24 x 8-f lub 6-f i z załogą 128-148) na Oceanie Indyjskim. W sierpniu 1772 przemianowany na Isle de France. Skreślony z listy floty w 1789, potem hulk w Lorient.
Trzeci żaglowiec następnym razem.
Pozdrawiam, Krzysztof Gerlach

[Nowak Krzysztof]

Witam, dziękuję za odpowiedź.
Bardzo proszę o opis danych i losów okrętu liniowego ORIFLAMME = GAILLARD (1692).
Pozdrowienia, Krzysztof Nowak.

[Krzysztof Gerlach]

Gaillard – liniowiec 50/56-działowy, dwupokładowiec z 11 lub 13 furtami w dolnej baterii, okręt 3 rangi zwodowany w Bayonne w 1694. Projektant Felix Arnaud. Pierwotnie planowano dla niego nazwę Oriflamme, ale o właściwej zdecydowano jeszcze przed wodowaniem. Tonaż 600-680 ton, wymiary 132’ x 35’ x 13’9” (zanurzenie 15’6”-17’). Załoga: 300-330. Uzbrojenie nominalne: na pokładzie dolnym 24 x 24-f, na górnym 26 x 12-f, na rufowym 4 x 6-f, na dziobowym 2 x 6-f. Uzbrojenie rzeczywiste: 52-54 dział. Walczył w bitwie pod Velez-Malagą 24.08.1704. Sprzedany w 1709, przekształcony w okręt korsarski i zdobyty przez Anglików 13.05.1710 koło przylądka Spartiviento.
Pozdrawiam, Krzysztof Gerlach

[Krzysztof Gerlach]

Dauphin – statek o tonażu 973 tony, wyporności około 1600 ton, zbudowany w Lorient przez Gillesa Cambry wg projektu Antoine’a Groignarda. Wymiary: 147’8” x 36’8” x 15’0” (zanurzenie do 17’6”). Załoga: 168-174. Miał 56 furt, nosił 16-20 x 8-f. W kwietniu 1770 sprzedany marynarce wojennej, używany bez zmiany nazwy, teoretycznie jako liniowiec 56-działowy, nigdy tak naprawdę nie uzbrojony. We wrześniu 1771 sprzedany do marynarki handlowej. W marcu 1780 ponownie zakupiony przez marynarkę królewską, używany jako fluita 20/26-działowa (z załogą 146). We wrześniu 1782 opuścił Brest z wojskiem przeznaczonym na Martynikę, zdobyty na Atlantyku lub na Antylach przez Anglików 23.10.1782.
Pozdrawiam, Krzysztof Gerlach

[Janusz Kluska]

Panie Krzysztofie dziękuję za odpowiedź.
Poproszę o opisanie kolejnych jednostek Kompanii: Pondichery (wod. 17.06.1769) i Triton (25.09.1769).
Panie Krzysztofie czy ten Triton to nie jest przypadkiem ostatnim z wodowanych okrętów przed rozwiązaniem Kompanii w 1770?
Pozdrawiam Janusz

[Nowak Krzysztof]

Witam, dziękuję za odpowiedź.
Bardzo proszę o opis danych i losów okrętu liniowego PHENIX (PHOENIX) (1693).
Pozdrowienia, Krzysztof Nowak.

[Krzysztof Gerlach]

Pondichery – statek o tonażu 900 ton, wyporności około 1550 ton, zbudowany w Lorient przez Gillesa Cambry (syna) i Françoisa Caro. Wymiary: 145’4” x 38’2” x 14’6” (zanurzenie 15-17’, wysokość międzypokładowa 5’2”-5’5”). Załoga: 168-174. Wyposażony w 56 furt, miał nosić 20 lub 28 x 8-f. Praktycznie nigdy nie pływał w służbie Kompanii Wschodnioindyjskiej, jeszcze przed ukończeniem wyposażania sprzedany 4.10.1769 marynarce królewskiej. Tu klasyfikowany jako liniowiec 56-działowy z załogą około 430 osób, nigdy tak naprawdę nie uzbrojony. W sierpniu 1771 sprzedany do marynarki handlowej i przemianowany na Gualbert. W maju 1780 wynajęty przez marynarkę królewską, prawdopodobnie w 1782 ponownie przez nią zakupiony i przekształcony w hulk w Lorient. Ostatni raz wspominany w 1791.
Triton – statek o tonażu 550 ton, wyporności około 1100 ton, zbudowany w Lorient wg projektu Antoine’a Groignarda. Wymiary: 130’ x 34’ x 12’ (zanurzenie 15’6”-16’, wysokość międzypokładowa 4’3”-5’6”). Załoga: 141. Miał 26 furt, nosił 26 x 12-f. W kwietniu 1770 sprzedany marynarce wojennej, używany bez zmiany nazwy, klasyfikowany jako fregata, uzbrojona w 26 x 12-f oraz od zera do 6 x 6-f, z załogą 187-247. Przemianowany na Cybéle 28.07.1779. Zatonął pod koniec roku 1781 na wodach amerykańskich, używany wówczas w charakterze transportowca.
CHYBA rzeczywiście był ostatnim statkiem zwodowanym dla Kompanii.
Pozdrawiam, Krzysztof Gerlach

[Krzysztof Gerlach]

Phénix (Phoenix) – liniowiec 64/56-działowy z 12 lub 13 furtami w dolnej baterii. Dwupokładowiec zwodowany w Tulonie w 1693. Projektant François Coulomb. Tonaż 1050 ton, wymiary: 135’ x 37’8” x 17’6” (zanurzenie 20’). Załoga: 350-380. Uzbrojenie nominalne: na pokładzie dolnym 24 x 24-f, na górnym 26 x 12-f, na rufowym 4 x 6-f, na dziobowym 2 x 6-f. Uzbrojenie rzeczywiste: 60-62 dział, w tym pierwszym przypadku 24 x 24-f, 26 x 12-f, 10 x 6-f. Walczył w bitwie pod Vado 2.04.1711. Skreślony z listy floty w 1712.
Pozdrawiam, Krzysztof Gerlach

[Janusz Kluska]

Panie Krzysztofie dziękuję za odpowiedź.
W czasie zdobycia Tulonu w 1793 przez Anglików, w porcie były następujące korwety 20 działowe Caroline, Emproue, Hazard, Mulet, Moselle i Sincere. Poproszę o ich opisanie.
Pozdrawiam Janusz.

[Krzysztof Gerlach]

Caroline – korweta 16- do 24-działowa niepewnego pochodzenia i nieznanych wymiarów. Zdobyta 29.09.1792 w Villafranche, najprawdopodobniej należała do Sardynii, nosząc nazwę Carolina. Może o nośności 350 ton. Niosła 16 x 8-f i do 6 mniejszych. Okazała się w złym stanie, więc używano jej tylko jako fluity. Załoga nieco ponad 125. W 1793 nie była gotowa do żeglugi, więc wejście Anglików i Hiszpanów do Tulonu (trudno to nazwać zdobyciem), ani ich późniejsza ewakuacja nie wywarły żadnego wpływu na jej losy. Wystawiona w Tulonie na sprzedaż w 1797.

Emproue – nie było w ogóle takiej jednostki we francuskiej flocie, zapewne przekręcona nazwa.

Hazard (Hasard) – bryg-awizo zwodowany w Bayonne w styczniu 1788. Projektant
Raymond-Antoine Haran. Nośność 134-180 ton, wyporność 286-332 tony. Wymiary: 84’ x 24’ x 11’6”. Załoga 81-110. W różnych okresach 6 x 4-f; 6 x 8-f i 8 x 4-f; 14 x 6-f i 4 x 4-f. Nigdy więcej niż 18 dział. Zatonął u wyspy Saint Honorat 28.10.1796 z winy dowódcy.

Mulet – nie korweta, tylko transportowiec, początkowo klasyfikowany jako gabara, od 1784 jako fluita. Zwodowany w Bayonne w maju 1782. Projektant Jean-Joseph Ginoux. Nośność 500 ton, pojemność może 427 ton, wyporność 970 ton, wymiary: 127’ x 27’3” x 15’6”. Załoga: 84-216. Uzbrojenie: 18-20 x 6-f lub 8-f. Zabrany przez Anglików z Tulonu, wcielony do Royal Navy pod nazwą Mulette jako uzbrojony statek (albo slup) 18-działowy o tonażu 400 czy 480 ton. Wycofany ze służby w 1796 i sprzedany w 1797.

Moselle – nie korweta, tylko transportowiec (gabara), zwodowany w Bayonne 24.01.1788 lub w lipcu 1788. Projektant Raymond-Antoine Haran. Nośność 400 ton, wyporność około 700 ton. Wymiary: 112’ x 28’ x 14’. Załoga 73-102. Uzbrojenie: 10-20 x 6-f. Zabrany przez Anglików z Tulonu w 1793, zdobyty przez Francuzów w Tulonie 7.01.1794, zdobyty przez Anglików na Morzu Śródziemnym 23.05.1794 i wcielony do Royal Navy bez zmiany nazwy, jako slup 18-działowy o tonażu 520 ton. Wycofany do rezerwy w 1797 i sprzedany w 1802.

Sincére – korweta 16-działowa zwodowana w Bayonne w kwietniu 1784. Projektant Jean-Joseph Perrin de Boissieu. Czasem klasyfikowana jako gabara 10-działowa o nośności 350 ton. Nośność 282-350 ton, wyporność 500 ton. Wymiary: 112’ x 25’ x 13’3”. Załoga 155-180. Uzbrojenie: 16 x 6-f. Zabrana przez Anglików z Tulonu i wcielona do Royal Navy bez zmiany nazwy jako slup, 14- lub 16-działowy, o tonażu 400 lub 371 ton. Wycofany w 1797, sprzedany w 1799.

Pozdrawiam, Krzysztof Gerlach

[Nowak Krzysztof]

Witam, dziękuję za odpowiedź.
Bardzo proszę o opis danych i losów okrętu liniowego TEMERAIRE (1695).
Pozdrowienia, Krzysztof Nowak.