Francuskie okręty spod żagla i pary (1)

[Krzysztof Gerlach]

Intrepide – 24.03.1747; Monarque – 03.1747; Sceptre – 21.06.1747; Couronne - 1749; Magnifique – 7.03.1749; Temeraire – 24.12.1749; Florissant – 18.07.1750; Entreprenant – 19.10.1751; Heros – 1.09.1752; Redoutable – 5.05.1752; Courageux – 11.10.1753; Guerrier – 9.09.1753; Prudent – 28.07.1753; Defenseur – 6.03.1754; Hector – 23.07.1755; Diademe – 26.06.1756; Glorieux – 10.08.1756; Zodiaque – 19.11.1756; Centaure – 17.03.1757; Minotaure – 04.1757; Souverain – 6.05.1757; Robuste – 2.09.1758; Thesee – 28.01.1759 lub w 1758; Orient – okręt, który pojawił się w służbie w 1759, był żaglowcem Kompanii Wschodnioindyjskiej, zwodowanym 9.10.1756, zakupionym przez rząd w 1758 i wyposażonym jako liniowiec marynarki wojennej w maju 1759.
Krzysztof Gerlach

[Nowak Krzysztof]

Witam, dziękuję za Pompeux, czy Pan może objaśnić co on za feler miał? I jeszcze jeden taki, chciałbym zapytać o liniowiec AMERICA z 1782, co to za cudo było, że się Francuzom nie spodobało i służyło tylko 4 lata.
Pozdrowienia, Krzysztof Nowak.

[Krzysztof Gerlach]

Pompeux należał do grupy eksperymentalnych, jak na swoje czasy, okrętów. Kiedy wszyscy konstruktorzy francuscy budowali żaglowce o tej liczbie dział jako krótkie, wysokie trójpokładowce (trójpokładowce w XVII-wiecznym, nie późniejszym znaczeniu; nie potrafię tego krótko i bez rysunków wyjaśnić), szkutnicy z Rochefort zaproponowali coś znacznie dłuższego, w stylu późniejszych dwupokładowców. Dopóki żył Colbert, sprzeciwiał się tym nowinkom, ale po jego śmierci takie liniowce – w tym Pompeux – powstały. Ów trend był absolutnie słuszny i wyznaczał przyszłość (nowe okręty były nieporównanie lepszymi żaglowcami niż stare), lecz wszystko co nowoczesne ma okres ząbkowania. Przed zdobyciem odpowiedniego doświadczenia, konstruktorzy długich jednostek, pozbawionych na dodatek siły wiązań jednego pokładu, musieli mieć problemy z trwałością strukturalną kadłubów, którym opadały w dół oba końce. Podejrzewam (ale tylko PODEJRZEWAM, nie mam takich informacji podanych wprost), że tak mogło być właśnie z Pompeux.

74-działowy okręt America był pierwszym w historii liniowcem zbudowanym przez Amerykanów, jeszcze w czasie wojny o niepodległość brytyjskich kolonii w Ameryce. Jego twórcy mieli masę zapału i amerykańskiej fantazji w podejściu do techniki, ale bardzo ograniczone środki i bardzo mało czasu (jednostka miała zasilić flotę przyszłych Stanów Zjednoczonych, nie Francji), a przede wszystkim zerowe doświadczenie. W efekcie powstał żaglowiec imponujący wielkością, szokujący słabym uzbrojeniem i zwracający uwagę niecodziennymi – jak na tę klasę - rozwiązaniami: długim, smukłym galionem, silnym pochyleniem stew i płaszczyzny rufy, stosunkowo ostrymi liniami dziobu. Na skutek zbiegu różnych okoliczności (pisałem o nich szerzej w MSiO nr 3/97) nigdy nie podniósł bandery amerykańskiej, tylko został ofiarowany Francji w geście podziękowania i przyjaźni. Obdarowani robili dobrą minę do złej gry, nie wypowiadając konkretnych zarzutów, ale marynarka francuska nie chciała tego liniowca i bardzo szybko odstawiono go do rezerwy. Można przypuszczać, że typowy dla Amerykanów nacisk na „kliprowe” linie nie pozwalał na noszenie blisko dziobu ciężkich dział, albo w ogóle powodował bardzo niskie położenie nad wodą wszystkich furt dolnego pokładu. Na dodatek przegląd w 1786 ujawnił całkowite zmurszenie okrętu (niemal na pewno zbudowanego w pośpiechu z niesezonowanego drewna).
Pozdrawiam, Krzysztof Gerlach

[Janusz Kluska]

Panie Krzysztofie poproszę o podanie dat wodowań następujących okrętów:
80dz -
Tonnant(1743), Soleil Royal(1749), Foudroyant(1750), Formidable(1751), Duc de Bourgogne(1752), Ocean(1756), St.Esprit(1765), Couronne,Languedoc(oba 1766), Auguste(1778), Triomphant(1779), Deux Freres(1784)
74dz -
Magnanime, Invincible(oba 1744), Conquerant(1746), Protecteur(1760), Six Corps(1762), Diligent(1763), Citoyen, Zele(oba 1764), Palmer(1766), Actif(1767), Cesar(1768), Bien Aime(1769), Victoire(1770), Fendant(1772), Destin(1777). Dziękuje za poprzednie informacje. Janusz.

[Krzysztof Gerlach]

Tonnant – 15.11.1743; Soleil Royal – 30.06.1749; Foudroyant – 18.12.1751 lub w 1750; Formidable – 06.1751; Duc de Bourgogne – 20.10.1751 (nie 1752); Ocean – 19.06.1756; Saint Esprit – 12.10.1765; Couronne – 05.1768 (pisałem już Panu szeroko o nim w poście z 29.10); Languedoc – 14.05.1766; Auguste – 18.09.1778; Triomphant – 31.03.1779; Deux Freres – 13.09.1784; Magnanime – 22.11.1744; Invincible – 21.10.1744; Conquerant – 9.03.1746; Protecteur – 22.05.1760; Six Corps – 29.12.1762; Diligent – 06.1763; Citoyen – 27.08.1764; Zele – 1.07.1763 (nie 1764); Palmier (nie Palmer) – 12.1766; Actif – 5.10.1767; Cesar – 3.08.1768; Bien Aime – 22.03.1769; Victoire – 4.10.1770; Fendant – 09.1776 lub w 1772 (ta druga data jest o tyle mało prawdopodobna, że właśnie w 1772 dopiero zaczęto go budować); Destin – 21.10.1777.
Krzysztof Gerlach

[Janusz Kluska]

Panie Krzysztofie dziekuję za informacje, podaję następne nazwy i proszę o podanie dat wodowań:
Pompeux(1707), Bourbon, Sceptre(oba 1720), Duc d`Orleans, Esperance, Saint Philippe(wszystkie 1722), Neptune, Phenix(oba 1723), La Ferme(1724), Juste(1725), Saint Esprit(1726), Sceptre(1738), Terrible(1739). Janusz

[Nowak Krzysztof]

Witam, dziękuję bardzo za informacje. Ta AMERICA to rzeczywiście nieszczególne miała losy, tutaj jest też coś na ten temat :
http://www.history.navy.mil/danfs/a8/america-i.htm
Było to co prawda pierwsze podejście, potem Amerykanom to już chyba było z górki, i prawdopodobnie do dzisiaj jest.
Uprzejmie proszę o bliższe dane okrętów TOULOUSE i ORIFLAMME z lat 1703-1704 zbudowanych w Tulonie (dane, daty wodowania, konstruktor, losy). Będę wdzięczny za odpowiedź. Pozdrowienia, Krzysztof Nowak.

[Marek S.]

O amerykańskich liniowcach można poczytać tutaj:
http://www.hazegray.org/danfs/line/

[AvM]

A tu troche o francuskich za 250 EURO:

http://historic-marine-france.com/docum ... s-rois.htm

AvM

[Krzysztof Gerlach]

Amerykanie byli bardzo zdolnymi budowniczymi okrętów i po zdobyciu doświadczenia konstruowali tak wspaniałe żaglowce, jak wielkie fregaty z grupy Constitution. Ale na skutek postawy społeczeństwa i Kongresu przeżywali jeszcze wiele kryzysów, kiedy rozwiązywali całkowicie marynarkę wojenną – jak zaraz po wywalczeniu niepodległości, opierali ją wyłącznie na wiosłowych kanonierkach (idiotyzmy za prezydentury Jeffersona) czy wracali do drewna i żagli, kiedy dla świata spopularyzowali drogę do żelaza, pancerza i pary (po zakończeniu wojny secesyjnej). Drewnianych liniowców żaglowych zbudowali w ogóle bardzo mało i dlatego zdarzające się w każdej marynarce „wpadki”, u innych ginące w natłoku świetnych konstrukcji, u nich tym bardziej się wyodrębniają. Następna po 74-działowcu America seria amerykańskich liniowców, typu Independence, była niemal równie nieudana.
Liniowiec 64-działowy Toulouse zwodowano w 1703, ale dokładniejsza data nie jest znana. Jego konstruktorem był Coulomb. Tonaż 1050 ton, wymiary 45,5 x 12,35 x 5,7 (lub 5,5) m. Uzbrojenie: 24 x 24-f, 26 x 12-f, 12 x 6-f. Załoga: 380 ludzi. W 1704 uczestniczył w wielkiej bitwie koło Velez-Malagi, w latach 1707-1710 w składzie różnych eskadr zdobył lub zniszczył szereg okrętów brytyjskich. 2.12.1711 po zaciętej walce poddał się Brytyjczykom pod Port Mahon, lecz nie został wcielony do Royal Navy.
Liniowiec 64-działowy Oriflamme zaczęto budować w kwietniu 1703, a zwodowano 15.01.1704. Jego konstruktorem był Garnier lub Coulomb. Tonaż 920 lub 1050 ton, wymiary 45,5 x 12,35 x 6,5 (lub 5,5) m. Uzbrojenie: 24 x 24-f, 26 x 12-f, 10 do 12 x 6-f. Załoga: 380 ludzi. W 1704 także uczestniczył w wielkiej bitwie koło Velez-Malagi, jego dowódca zmarł z ran odniesionych w tym starciu. Wycofany w 1718, od 1722 hulk w Rochefort, w 1727 rozebrany.
Pozdrawiam, Krzysztof Gerlach

[Krzysztof Gerlach]

Panie Januszu:
O Pompeux pisałem panu Krzysztofowi 4.11.
Bourbon – 09.1720; Sceptre – 07.1720; Duc d’Orleans – 13.08.1722; Esperance – 8.08.1724 lub w 1722; Saint Philippe – 1722; Neptune – 11.1723; Phenix – 17.03.1723; Ferme – 11.11.1723 (nie 1724); Juste – 09.1725; Saint Esprit – 9.01.1726; Sceptre – 1738 (nie znam – „moje” Sceptre wodowano 1720, 1747 itd. Strona „JacquesKanon” też go chyba nie podaje – skąd Pan go ma?); Terrible – 19.12.1739.
Krzysztof Gerlach

[Janusz Kluska]

Panie Krzysztofie Sceptre figuruje na stronie http://www.histofig.com/naval/ i nastęnie Didier`s Bible. Janusz.

[Krzysztof Gerlach]

Superbe - 27.06.1738.
Krzysztof Gerlach

[Janusz Kluska]

Panie Krzysztofie ubiegł mnie Pan, ale i tak miałem poprosic o ten okręt w następnej grupie.

[Krzysztof Gerlach]

?? W pierwszej wersji postu, na którą odpowiedziałem, zanim Pan ją zmienił, pisał Pan o omyłkowej zamianie Superbe na Sceptre. W drugiej wersji powołuje się Pan na stronę, gdzie jako żywo nadal nie mogę - używając wszelkich możliwych narzędzi - znaleźć żadnego Sceptre z 1738. Więc chyba jednak to wersja z omyłkową zamianą była słuszniejsza, czy też ja już jestem całkiem ślepy?
Krzysztof Gerlach

[Janusz Kluska]

Panie Krzysztofie wpisałem ten okręt omyłkowo, później poprawiłem post. Poproszę o podanie dat wodowań okrętów 64 działowych:
Trident(1743), Constant(1744), Vigilant(1745), Lys(1746), Achille, Dragon, Fougueux, Triton(wszystkie 1747), Jason, Protee(oba 1748), Hercule, Orphee(1749), Hardi, Illustre, Opiniatre(1750), Bizarre,Lion, Sage(1751), Actif, Eveille, Inflexible(1752), Capricieux(1753), Bienfaisant, Duc d`Aquitaine(oba 1754), Sphinx, Vaillant(oba 1755). Janusz.