Francuskie okręty spod żagla i pary (3)

[Janusz Kluska]

Panie Krzysztofie dziękuję za obszerną odpowiedź.
Poproszę o opisanie losów wspominanych korwet typu Coquette (część był już przez Pana opisywana): Bayonnaise, Ceres, Coquille, Cornelie, Diligente, Echo, Egle, Friponne, Isis, Niobe, Orythe, Perle i Sylphide.
Pozdrawiam Janusz.

[Krzysztof Gerlach]

Téméraire - liniowiec 50/56-działowy z 12 lub 13 furtami w dolnej baterii, okręt 3 rangi. Dwupokładowiec zwodowany w Breście w czerwcu 1695. Projektant Étienne Hubac. Tonaż 980 ton, wymiary: 136’ x 35’6” x 16’ (lub 137’3” x 37’2” x 15’5”). Załoga: 330-360. Uzbrojenie nominalne: na pokładzie dolnym 24 x 24-f, na górnym 26 x 12-f, na rufowym 4 x 6-f, na dziobowym 2 x 6-f. Uzbrojenie rzeczywiste: 48 do 54 dział; przy 50 sztukach na pokładzie dolnym 24 x 18-f, na górnym 22 x 12-f, na rufowym 4 x 4-f. Walczył w bitwie pod Velez-Malagą 24.08.1704. Skreślony z listy floty w 1718 lub 1719.
Pozdrawiam, Krzysztof Gerlach

[Krzysztof Gerlach]

Bayonnaise – zwodowana w Cherbourgu 2.06.1825. Skreślona z listy floty 01.1835 i rozebrana.
Cérés – zwodowana w Cherbourgu 7.06.1826. Skreślona z listy floty 16.10.1840 i rozebrana.
Coquille – nie dokończona, pozostawiona na pochylni w Lubece podczas opuszczania tego miasta przez francuskich okupantów.
Cornélie – zwodowana w Cherbourgu 2.06.1825. Skreślona z listy floty w 1846 lub 1855.
Diligente – zwodowana w Breście 7.11.1801 (lub dzień wcześniej). Skreślona z listy floty 12.10.1854.
Écho – zwodowana w Lorient 3.07.1810 jako Favorite. Przemianowana na Écho 23.07.1810, Skreślona z listy floty w 1844.
Églé – zwodowana w Cherbourgu 7.06.1826. Skreślona z listy floty 10.1843 i rozebrana.
Friponne – zwodowana w Bayonne 4.05.1810. Skreślona z listy floty 06.1820 i rozebrana.
Isis – zwodowana w Cherbourgu 14.04.1823. Skreślona z listy floty 26.01.1833 i rozebrana.
Niobé – tylko w planach w 1826; miała być budowana w Cherbourgu, ale zrezygnowano z niej.
Orithye (Orythie, Orythe) – zwodowana w Lorient 14.03.1827. Skreślona z listy floty 6.11.1843, rozebrana w 1844.
Sylphide – zwodowana w Lorient 12.05.1823. Zatonęła u wybrzeży Haiti 23.02.1829 (lub następnego dnia).
Pozdrawiam, Krzysztof Gerlach

[Nowak Krzysztof]

Witam, dziękuję za odpowiedź.
Bardzo proszę o opis danych i losów okrętu liniowego FOUGEUX (1695).
Pozdrowienia, Krzysztof Nowak.

[Krzysztof Gerlach]

Fougueux (nie Fougeux) – liniowiec 50/56-działowy z 12 lub 13 furtami w dolnej baterii, okręt 3 rangi. Dwupokładowiec zwodowany w Breście 14.05.1695. Projektant Blaise Pangalo. Tonaż 750 ton, wymiary: 135’ x 35’ x 16’ (zanurzenie 16’-16’6”). Załoga: 330. Uzbrojenie nominalne: na pokładzie dolnym 24 x 24-f, na górnym 26 x 12-f, na rufowym 4 x 6-f, na dziobowym 2 x 6-f. Uzbrojenie rzeczywiste: 48 do 50 dział; przy 50 sztukach - na pokładzie dolnym 24 x 18-f, na górnym 26 x 8-f. Zatonął z całą załogą w walce z Anglikami 10.12.1696.
Pozdrawiam, Krzysztof Gerlach

[Janusz Kluska]

Panie Krzysztofie dziękuję za odpowiedź.
Poproszę o opisanie francuskich korwet zdobytych przez Brytyjczyków:
Acheron (zd.21.05.1805), Alcion (zd. 08.07.1803).Athenienne (zd. 08.06.1796).
Pozdrawiam Janusz

[Krzysztof Gerlach]

Acheron – nie było takiej jednostki (tzn. był w 1805 okręt tej nazwy, ale nie korweta, nie francuska, nie zdobyta na Francuzach, tylko przez Francuzów, i nie w maju – więc nie wiem. o co tu chodzi).
Alcyon (Alcion) – bryg 16-działowy zwodowany w stoczni firmy Crucy, w Nantes (Basse-Indre), w lutym 1802 (chociaż większość opracowań podaje 7.10.1801). Projektant Jean-Michel Segondat. Nośność około 150 ton, wyporność około 280 ton. Wymiary: 27 x 8,50 x ? m. Uzbrojenie: 16 x 6-f. Zdobyty przez Anglików 8.07.1803 na zachód od Sardynii i wcielony do Royal Navy pod nazwą Halcyon jako bryg-slup 16-działowy o tonażu 298 ton. W aktywnej służbie do 1812, kiedy go rozebrano.
Athénienne – prawdopodobnie jednostka korsarska wyposażona w 1796 na Antylach, może zarekwirowana w kwietniu 1796 przez marynarkę wojenną. Mały bryg o nośności 150 ton, uzbrojony w 14 dział. Zdobyty przez Anglików 8.05.1796 (nie 8.06.1796) podczas zajmowania wyspy Św. Łucji. Wcielony do Royal Navy bez zmiany nazwy, jako bryg-kanonierka o tonażu 202 tony. Sprzedany w 1802 na rozbiórkę.
Pozdrawiam, Krzysztof Gerlach

[Janusz Kluska]

Panie Krzysztofie dziękuję za odpowiedź.
Co do Acheron to w książce "Reportoire Des Navires de Guerre Francais) jest taka notka:
Acheron - corsaire, 1797 pris par les Anglais * corvette, 20.01.1805 prise aux Anglais; 1805 detruite ... " i mi chodzi właśnie o tą drugą jednostkę. Z tego co Pan napisał to była to chyba jednostka brytyjska a zdobyta przez Francuzów. Najmocniej przepraszam za błąd.
Pozdrawiam Janusz

[Janusz Kluska]

Panie Krzysztofie poproszę o opisanie kolejnych jednostek, prawdopodobnie korwet: Cigogne (rozp. bud. 1794), Epervier (rozp. bud. 1972) i Erigone (rozp. bud.1798).

[Krzysztof Gerlach]

A więc z Acheron wyjaśniło się zgodnie z tym, co przypuszczałem. To był angielski moździerzowiec, zbudowany w 1799 jako statek handlowy New Grove, zakupiony przez Royal Navy w październiku 1803. Użyty na początku roku 1805 do eskortowania konwoju zdążającego z Malty do Anglii, przechwycony u wybrzeży północnej Afryki przez dwie francuskie fregaty, stawił (wraz ze slupem Arrow) niezwykle zacięty opór. Oczywiście nie miał szans zwyciężyć w tej walce (oprócz dwóch ciężkich moździerzy, nieprzydatnych w bitwie między okrętami, niósł tylko 8 karonad) i kiedy w końcu opuścił banderę (wg danych brytyjskich i nowych francuskich 3/4.02.1805), był bardzo ciężko uszkodzony. Wobec zbliżającego się sztormu Francuzi uznali, że rozsądniej będzie spalić ten mały trójmasztowiec, co też uczynili. Francuskie „prise aux Anglais” oznacza „zdobyty na Anglikach”. Natomiast „zdobyty przez Anglików” to „pris par les Anglais”.

Cigogne – korweta 12/20-działowa, zbudowana w stoczni Jeana Chauvet, w Paimboeuf (zaczęta jeszcze w sierpniu 1793), zwodowana 9.12.1794. Mały okręcik o nośności około 250 ton i wyporności około 450 ton, wymiarach 33,3 x 8,3 x 3,4 m, z załogą 168 ludzi, uzbrojony w 12-14 dział 18-f, od 1799 w 18 x 12-f, od 1801 w 20 x 8-f. Wycofany z eksploatacji 8.02.1803 na wyspie Fayal na skutek kompletnie przeciekającego kadłuba.
Épervier – korweta tej nazwy, której budowę, wg „Répertoire...”, miano zacząć w 1792, jaka w 1798 wpadła rzekomo w ręce Anglików i przestała u nich służyć w 1801, wydaje się być – w świetle najnowszych badań brytyjskich i francuskich – wytworem jakiegoś nieporozumienia w zapiskach. Nie było takiego żaglowca.
Érigone – korweta lub bryg, którego budowę zamówiono w Dunkierce w 1797, prawdopodobnie u Louisa Bretock. W kwietniu 1798 żaglowiec ten, który miał nosić 20 x 8-f, nadal znajdował się na etapie zamówienia i nigdy nie został zbudowany.
Pozdrawiam, Krzysztof Gerlach

[Janusz Kluska]

Panie Krzysztofie dziękuję za odpowiedź.
Poproszę także o przetłumaczenie określeń: corvette de charge i corvette de peche.
Poproszę o opisanie jednostek co do których są nieznane mi dopiski: Argus (rozp. bud. 1780), Aurore (rozp. bud. 1799, tutaj jest określ. 18.01.1801 abandonnee a l`ennemi) orazx Alerte (23.08.1794 s`echoue au large de Douarnenez).
Pozdrawiam Janusz.

[Nowak Krzysztof]

Witam, dziękuję za odpowiedź.
Bardzo proszę o opis danych i losów okrętu liniowego TRIDENT (1695).
Pozdrowienia, Krzysztof Nowak.

[Krzysztof Gerlach]

Corvette de charge = korweta transportowa. Nie było właściwie różnic konstrukcyjnych (innych niż normalne z upływem czasu i rozwojem budownictwa okrętowego) między transportowcami marynarki wojennej zwanymi najpierw fluitami, od 1821 korwetami transportowymi, od 1846 po prostu transportowcami, a od 1855 transportowcami żaglowymi.
Corvette de peche = dosłownie korweta rybołówstwa. Zapewne miały służyć w zamyśle jako jednostki ochrony łowisk.

Argus – raczej nie było takiej, wbrew „Répertoire...”. Prawdopodobnie pomylona z angielską jednostką Argus, też tajemniczą, bowiem zdobytą przez Francuzów (wg Francuzów) w listopadzie 1799, a Anglikom zupełnie nieznaną, wcieloną do marynarki francuskiej jako korweta 16-działowa (16 x 6-f) z załogą 82-92 ludzi, wycofaną ze służby w 1782.

Aurore – korweta 16-działowa typu Mutine, rozpoczęta naprawdę w 1797, zwodowana w Hawrze 16.07.1799. Projektant Charles-Henri Le Tellier. Nośność około 250 ton, wyporność między 379 a 400 ton, wymiary 30,86 x 8,61 x 4,30 (lub 3,30) m. Uzbrojenie: 16 x 8-f. Zdobyta 18.01.1801 przez Anglików w pobliżu wyspy Oléron i wcielona do Royal Navy pod nazwą Charwell, jako slup 16-działowy. W aktywnej służbie 1803-1810. Sprzedana w 1813. Francuski tekst z „Répertoire...” oznacza „pozostawiona przeciwnikowi”. Dlaczego takim komentarzem obdarzono okręt zdobyty na pełnym morzu, trudno zgadnąć. Prawdopodobnie to jedna z licznych pomyłek tego już mocno przestarzałego opracowania.

Alerte – brytyjski slup 16-działowy Alert, zwodowany w Rotherhithe (stocznia John Randall & Co.) 8.10.1793, zdobyty przez Francuzów 14.05.1794 u wybrzeży Irlandii i wcielony do marynarki francuskiej pod nazwą Alerte, jako korweta 16-działowa. Francuzi wymierzyli ją na około 280 ton nośności, około 500 ton wyporności, 32,8 x 8,5 x 4,4 m. Załoga: 125-145, uzbrojenie 16 x 6-f. Już 23.08.1794 została zniszczona w zatoce Audierne po walce z okrętami brytyjskimi, które wpędziły ją na brzeg. Tekst francuski z „Répertoire...” oznacza „wyrzuciła się na mieliznę w pobliżu Douarnenez”, czyli wskazuje na sąsiednią zatokę, bardziej na północ. Jedna z relacji angielskich mówiła o okolicach przylądka Pointe du Raz, który rozdziela zatoki Audierne i Douarnenez.

Pozdrawiam, Krzysztof Gerlach

[Krzysztof Gerlach]

Trident - liniowiec 64/56-działowy z 12 lub 13 furtami w dolnej baterii. Okręt 3 rangi. Dwupokładowiec zwodowany w Tulonie w końcu sierpnia 1695. Projektant François Coulomb. Tonaż 950-1000 ton, wymiary: 136’ x 37’6” x 16’6” (zanurzenie 17-18’). Załoga: 350-357. Uzbrojenie nominalne: na pokładzie dolnym 24 x 24-f, na górnym 26 x 12-f, na rufowym 4 x 6-f, na dziobowym 2 x 6-f. Uzbrojenie rzeczywiste: 56-60 dział, w tym 24 x 24-f, 26 x 18-f, albo (przy 56 działach) na pokładzie dolnym 24 x 18-f, na górnym 26 x 12-f, na pokładach odkrytych 6 x 4-f. Walczył w bitwach pod Velez-Malagą 24.08.1704, pod Vado 2.04.1711. Skreślony z listy floty w 1717 lub 1718. Rozebrany w 1720.
Pozdrawiam, Krzysztof Gerlach

[Janusz Kluska]

Panie Krzysztofie dziekuję za odpwiedź.
Poprosze o opisanie korwet: Diamant i Emeralde (obie rozp. bud. 1783) i Dragon (rozp. bud. 1781).
Pozdrawiam Janusz.

[Krzysztof Gerlach]

Panie Januszu,
z tym „rozpoczęciem budowy” nie należy traktować „Répertoire...” zbyt dosłownie. Owszem, kiedy są tam dwie daty określające początek losów okrętu, to pierwsza, napisana prosto, dotyczy rozpoczęcia budowy, a zapisana kursywą – wodowania. Kiedy jednak jest tylko jedna data, oznacza ona po prostu, że autorzy nie wiedzieli o tej jednostce zbyt wiele, albo prawie nic, a data dotyczy jedynej wzmianki, przy której dany żaglowiec występuje w jakimś dokumencie.

Diamant – współcześnie uważana za jednostkę fikcyjną, a w każdym razie na pewno nie korwetę francuskiej marynarki wojennej.

Emeralde – współcześnie uważana za jednostkę fikcyjną, a w każdym razie na pewno nie korwetę francuskiej marynarki wojennej.

Dragon – bryg niewiadomego pochodzenia i daty wodowania, być może zbudowany w Bostonie, ale dla Anglików, zdobyty przez Francuzów w listopadzie 1781, a 10.12.1781 wcielony do marynarki francuskiej jako korweta 16-działowa (załoga 101). Zaatakowany przez Anglików wyrzucił się na brzeg San Domingo 22.01.1783, został podpalony przez własną załogę, by uniknąć zdobycia przez przeciwnika, i wyleciał w powietrze.

Pozdrawiam, Krzysztof Gerlach